تابلو برق صنعتي

تابلو برق صنعتي چيست؟

پيش از معرفي و بررسي انواع تابلو برق‌هاي صنعتي و تجهيزات مورد نياز براي ساخت يك تابلو برق صنعتي، به ارائه توضيحات و تعريف درباره آن مي‌پردازيم. داشتن يك محفظه فلزي براي ساخت تابلو برق صنعتي از واجبات شروع كار است. اين محفظه فلزي به منظور قرار گرفتن قطعات تشكيل دهنده مورد استفاده واقع مي‌شود. بسته به نوع و خدمات مورد انتظار از تابلو برق صنعتي قطعات و تجهيزات متفاوتي در درون محفظه ذكر شده نصب مي‌شود. محافظت از افراد در محل كار و همچنين محافظ از اجزاء دروني تابلو برق صنعتي از جمله وظايف ديگر آن‌هاست.

تابلو برق، تجهيزات الكتريكي يا الكترونيكي از قبيل سوئيچ‌ها، دستگيره‌ها و نمايشگرها را در رديف‌هاي عايق‌بندي شده و به‌صورت منظم قرار مي‌دهد تا كنترل، تعويض و تعمير آنها توسط اپراتور به‌آساني قابل انجام باشد دراين‌ بين، ممكن است لازم باشد كه برخي از تابلو برق‌ هاي الكترونيكي ويژگي‌هاي خاصي از جمله تهويه مناسب براي كاهش دما، محافظت از اختلال فركانس‌هاي راديويي، يا قابليت محافظت از تخليه الكترواستاتيكي، را دارا باشند.

تجهيزات تابلو برق صنعتي

شيوه عملكرد تجهيزات الكتريكي و مدارها در يك تابلو برق منجر به كنترل وسايل برقي مورد استفاده دز صنايع توليدي و كارخانجات مي‌شود. تامين ميزان انرژي لازم براي استفاده اين دسته از وسايل و بهره‌برداري آسان، دقيق و بدون معطلي از دستگاه‌هاي الكترويكي، مستلزم بكارگيري تجهيزات ايمن و مرغوب است.

كنتاكتور

قطع و وصل جريان ورودي به الكتروموتورها وظيفه اصلي يك كنتاكتور در تابلو برق‌صنعتي است.  يك موتور سه‌ فاز را از راه دور كنترل كنيم، به يك رله با كليد اتصال قوي نياز داريم تا بتواند فشار جريان موتور را در حالت ايمن هدايت كند رله‌هاي الكترومكانيكي كه قدرت بالايي دارند و با عنوان كنتاكتور شناخته مي‌شوند، براي همين منظور ساخته شده‌اند.

در صورت بروز مشكلاتي همچون افت ولتاژ، جابه‌جايي فاز، عدم تقارن ولتاژ سه فاز و يا قطع بودن يكي از فازها، كنترل فاز اجازه‌ي روشن شدن به تابلو برق را نمي‌دهد و براي همين منظور، مي‌توان از تيغه‌ي باز آن در مدار، جهت استارت نمودن تابلو استفاده كرد معمولاً يك كنتاكت بسته نيز بر روي آن وجود دارد كه مي‌توانيد آن را به يك بيزر متصل نماييد تا دليل خاموش شدن يا روشن نشدن تابلو برق را به تكنسين يا اپراتور اعلام نمايد.

فيوز

فيوزها جزء مهم‌ترين تجهيزات تابلو برق صنعتي، تابلو برق استخري محسوب مي‌شود. آنها وظيفه‌ي حفاظت از مدار در مقابل اضافه بار و اتصال كوتاه را برعهده دارند فيوزها زماني‌كه جريان بيش‌ازحد مجاز باشد، مدار را قطع مي‌كنند. فيوز از يك رشته سيم تشكيل شده است كه در زمان اضافه بار ذوب مي‌شود و جريان را قطع مي‌كند.

كليد مينياتوري MCB

هنگام بروز شرايط غيرطبيعي در شبكه، مانند اتصال كوتاه، اضافه بار يا عبور جريان غيرمجاز، كليد مينياتوري به‌صورت خودكار مدار الكتريكي را قطع مي‌كند كليدهاي مينياتوري نسبت به فيوزها از حساسيت بالاتري برخوردار هستند و مطمئن‌تر از آنها عمل مي‌كنند. در كليدهاي مينياتوري جريان نامي بيشتر از ۱۰۰ آمپر نيست و عملكردي حرارتي يا حرارتي-مغناطيسي دارند.

كليد حرارتي MPCB

MPCB يا محافظ قطع كننده‌ي موتور الكتريكي، همان‌طور كه از نام آن پيداست، براي حفاظت از موتور الكتريكي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. وظيفه‌ي اين كليد در مدار، هم شامل حفاظت درمقابل اضافه بار (حرارتي يا الكترونيكي) و هم شامل حفاظت درمقابل خطا (مغناطيسي) است موتورهاي الكتريكي كاربردهاي زيادي در صنعت دارند و به‌منظور كنترل سرعت قطعات مكانيكي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. به‌همين‌دليل، محافظت از آنها اهميت بسيار زيادي دارد.

MPCBها وظايف مختلفي در تابلو برق ايفا مي‌كنند تا منبع الكتريسيته امني براي موتورها فراهم كنند. از جمله‌ي آنها مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:

• حفاظت درمقابل اضافه بار
• حفاظت در مقابل خطاي الكترونيكي شامل اتصال كوتاه، مشكلات خط اتصال به زمين و مشكلات خط به خط
• حفاظت درمقابل عدم تعادل فاز و افت فاز
• ايجاد تأخير حرارتي براي جلوگيري از بازگشت سريع موتور بعد از اضافه بار
• نمايش هشدار خطا به‌وسيله چراغ LED
• اتصال مجدد خودكار

كليد كامپكت MCCB

كليد كامپكت يا همان Molded Case Circuit Breaker = MCCB جزو وسايل حفاظت الكتريكي در تابلو برق صنعتي است كه براي طيف گسترده‌اي از ولتاژها و فركانس‌هاي ۵۰ هرتز و ۶۰ هرتز مورد استفاده قرار مي‌گيرد تفاوت اصلي آن با كليدهاي مينياتوري در اين است كه مي‌تواند جريان نامي تا ۲۵۰۰ آمپر داشته باشد و درعين‌حال قابليت تنظيم شدن را نيز دارد. تفاوت ديگر اين است كه MCCB ها از MCB ها بسيار بزرگتر هستند.

كليد كامپكت به‌عنوان يك قطعه‌ي محافظت كننده داراي سه نقش اصلي در تابلو برق است. اين موارد از اين قرار هستند:

• حفاظت درمقابل اضافه بار
• حفاظت درمقال خطاهاي الكتريكي مانند خطاي خط يا اتصال كوتاه
• روشن و خاموش كردن

در حقيقت كليد كامپكت معمولاً زماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه جريان بار بيشتر از توان كليد مينياتوري باشد. عملكرد آن حرارتي يا حرارتي-مغناطيسي است و جريان نامي آن ۱۰۰۰ آمپر است.

كليد RCD يا كليد محافظ جان

كليد RCD كه مخفف Residual Current Device است وظيفه‌ي محافظت از جان را دارد و درمقابل شوك الكتريكي كه در صورت لمس سيم بدون روكش پديد مي‌آيد، عكس‌العمل نشان مي‌دهد در تابلو برق، هر دو سيم فاز و نول از طريق اين كليد به‌هم متصل شده‌اند. زماني كه در جريان نشتي وجود داشته باشد، اين كليد مدار را قطع مي‌كند تا از خطرات ناشي از برق‌گرفتگي و آتش‌سوزي جلوگيري كند، كليد RCD مداوماً جريان برق را كنترل مي‌كند و اگر مقدار جريان جاري در فاز به نول برنگردد، عدم انطباق بين دو جريان فاز و نول را شناسايي كرده و بلافاصله مدار را قطع مي‌كند.

چراغ هشدار

از چراغ‌هاي هشدار براي ديدن وضعيت عملكرد دستگاه يا اعلام خطر از فاصله‌ي دور استفاده مي‌شود. اين چراغ‌ها در خط توليد يا روي پنل‌ها و ماشين‌آلات نصب مي‌شوند. آنها در رنگ‌هاي قرمز، سبز، آبي و بنفش موجود هستند و هر رنگ يك وضعيت خاص از دستگاه را نمايش مي‌دهد اين چراغ‌ها مي‌توانند به سيستم آلارم شنيداري نيز مجهز شوند. استفاده از آنها در تابلو برق صنعتي و  اين مزيت را به اپراتور مي‌دهد كه وضعيت دستگاه را از راه دور مشاهده كند.

قيمت  تابلو برق صنعتي

در برآورد هزينه‌ي تابلو برق، عوامل گوناگوني دخيل هستند. عواملي مانند جنس محفظه، كه مي‌تواند فلزي و يا پلاستيكي باشد نوع فلزي آن مي‌تواند از جنس آهن و يا از جنس استيل باشد و نوع پلاستيكي آنهم از دو جنس ساده و شفاف موجود است. ضمن اينكه مساحت و حجم محفظه را نيز بايد در نظر داشت.

همچنين تجهيزات و لوازمي كه در تابلو برق استفاده مي‌شوند و اينكه در ساخت آن از تجهيزات كدام برند استفاده شود و با چه كيفيت و ولتاژي طراحي شود. هركدام از اينها قيمت‌هاي متفاوتي دارند كه در قيمت نهايي تأثيرگذار هستند.

منبع